Το θρυλικό «Κοπάδι» (1977) του Γιλμάζ Γκιουνέι την Παρασκευή στις 9 το βράδυ στον Α.Σ.Τ.Ο.

Στα πλαίσια των ανοιχτών μαθημάτων του εργαστηρίου
«Ανάλυσης Ταινίας- Ιστορίας Κινηματογράφου»

Την Παρασκευή 4-4-2008 στις 21.00 στην αίθουσα του Α.Σ.Τ.Ο. (Βαλτετσίου 3)
θα προβληθεί και αναλυθεί, η αριστουργηματική και θρυλική πλέον ταινία του Γιλμάζ Γκιουνέι  «Το Κοπάδι» (1977) που τη γύρισε και την υπογράφει τυπικά ο βοηθός του Ζεκί Οκτέν , αφού ο Γκιουνέι ήταν στην φυλακή για πολιτικούς λόγους. Θα προηγηθεί εισήγηση του Γιάννη Καραμπίτσου για την ταινία και το έργο του  μεγάλου αγωνιστή κουρδικής καταγωγής Τούρκου σκηνοθέτη Γιλμάζ Γκιουνέι και μετά την ταινία θα ακολουθήσει συζήτηση. Η εκδήλωση αφιερώνεται στην μνήμη του Βασίλη Ραφαηλίδη, μνήμη που κοντεύει να ξεχαστεί από τα ΜΜΕ και τους ανθρώπους του κινηματογραφικού χώρου.

Το Κοπάδι (Suru, 1977)

«Ουσιαστικά, Το κοπάδι δεν είναι φιλμ τού Ζεκί Οκτέν αλλά του Γιλμάζ Γκιουνέι. Για μας το ό­νομα αυτό δε σημαίνει τίπο­τα, αλλά για τους Τούρκους είναι ένα όνομα σχεδόν μυ­θικό. Μεγάλη βεντέτα τού τουρκικού κινηματογρά­φου, τούτος ο Κούρδος που γεννήθηκε το 1937 σ’ ένα χωριό κοντά στα Άδανα, τα χρήματα που κερδίζει ως η­θοποιός στη δεκαετία του ’60 τα ρίχνει στην παραγω­γή τη δεκαετία του ’70, σε ταινίες που παράγει, γράφει και σκηνοθετεί ο ίδιος, όχι πια για να κάνει μια προσο­δοφόρα επένδυση, αλλά για να παίξει έναν συγκεκριμέ­νο πολιτικό ρόλο, μέσα από την τέχνη του κινηματογράφου. Η πολιτικοκαλλιτεχνική του δρα­στηριότητα τον οδηγεί στη φυλακή, για πρώτη φορά το 1961 (δύο χρόνια), για δεύτε­ρη φορά το 1972 (τρία χρόνια) και για τρίτη φορά το 1974. Σήμερα βρίσκεται στη φυλα­κή, με 19 χρόνια στην αλύγιστη ράχη του, για ένα φόνο που δε διέπραξε: ο πραγματικός δολοφόνος ομολόγησε την ενοχή του, αλλά ο Γκιουνέι συνεχίζει να πληρώνει τόσο για τη συμμετοχή του στο Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο όσο και για τις ταινίες του που ε­κλαϊκεύουν τις θέσεις της παραπάνω αρι­στερής πολιτικής οργάνωσης. Αυτός ο τρομερός άνθρωπος έγραψε το σενάριο του Κοπαδιού στη φυλακή, κι από κει το έβγαλε παράνομα μαζί με λεπτομερείς σκηνοθετικές οδηγίες προς το φίλο και βοη­θό του Ζεκί Οκτέν. Στην πραγματικότητα έ­χουμε να κάνουμε εδώ με την απίθανη περί­πτωση μιας ταινίας που γυρίστηκε μέσα από τη φυλακή και με χρήματα ενός φυλακισμέ­νου. Γεγονός μοναδικό στην ιστορία του κι­νηματογράφου.

Το κοπάδι είναι το φθίνον και ανεστραμ­μένο έπος της πτώσης και της διάλυσης μιας υπεπατριαρχικής οικογένειας Κούρδων νο­μάδων, που έρχονται στην Άγκυρα να που­λήσουν το κοπάδι χους. Η ταινία παρακο­λουθεί τούτη τη φοβερή κάθοδο προς τον «πολιτισμό» μιας κοινωνίας που στηρίζεται ακόμα σε ό,τι απόμεινε από μια πανάρχαια φεουδαρχία, και που είναι υποχρεωμένη να αστικοποιηθεί με ρυθμό καλπαστικό.

  

Όλο το δράμα της σημερινής Τουρκίας έ­χει τη ρίζα του σε τούτη την ιστορική επιτά­χυνση, που δημιουργεί μια ουσιαστικά επα­ναστατική κατάσταση. Ο Γκιουνέι, λοιπόν, περιγράφει με έναν τρόπο εκπληκτικό τούτο το προτσές της αστικοποίησης και ριζοσπαστικοποίησης της πατρίδας του, χρησιμο­ποιώντας το μέρος (την ιστορία μιας οικογέ­νειας) αντί του όλου (την Ιστορία της Τουρ­κίας). Τούτο το ταξίδι σε χώρο είναι στην πραγματικότητα ένα ταξίδι σε χρόνο ιστορι­κό, μια αναδρομή στην τουρκική ιστορία και μια σύνοψη της, που οδηγεί έμμεσα στο καίριο ερώτημα: είναι δυνατόν να υπερπη­δηθεί, στην Τουρκία, το αστικό στάδιο στην εξέλιξη της; Η σχολαστική και πανέξυπνη περιγραφή του χάους και του αδιεξόδου δεν αφήνει καμιά αμφιβολία για μια καταφατική απάντηση, που λανθάνει συμπαραδηλωτικά μέσα στο καταδηλωτικό επίπεδο της ρεαλι­στικής μυθοπλασίας. Το τρένο δε μεταφέρει μόνο το κοπάδι από τα υψίπεδα της κεντρικής Μικρός Ασίας στην Άγκυρα, αλλά ολόκλη­ρο το τουρκικό έθνος που έχει μπει πια στις ράγες της Ιστορίας και έχει φορτωθεί στα βα­γόνια της εξέλιξης. Όλες οι ληστείες, οι α­πάτες και οι εκβιασμοί που τελούνται καθ’ οδόν από ληστές παράνομους και νόμιμους, που έχουν κατακλύσει την Τουρκία, δεν είναι δυνατόν να ανακό­ψουν την πορεία του τρένου προς ένα αν­θρωπινότερο μέλλον».(Κριτική του Βασίλη Ραφαηλίδη).